تعیین دقیق ژئوئید بر اساس توسعه های اخیر در تئوری و داده های گرانی سنجی

ژئوئید، یکی از سطوح هم پتانسیل میدان جاذبی زمین بوده که به بهترین نحو بر سطح متوسط آب های آزاد منطبق می شود. این سطح به عنوان مبنای ارتفاعات در ژئودزی، دارای اهمیت فراوان می باشد. با تلفیق ارتفاع ژئوئید و ارتفاع ژئودتیک که با سیستم های ماهواره ای قابل اندازه گیری است، می توان به کمیت مهم و پر کاربرد ارتفاع ارتومتریک دست پیدا کرد. از آنجایی که در بیشتر کاربرد ها نیاز به ارتفاع ارتومتریک با دقت سانتی متر است، دقت مورد نیاز برای ژئوئید نیز در حد سانتی متر است. یکی از روش های تعیین ژئوئید، استفاده از فرمول استوکس بوده که به سادگی با داده های ماهواره ای قابل ترکیب است. تعیین دقیق ژئوئید به روش کی تی اچ، نیز بر مبنای اصلاح آماری فرمول استوکس است. بدین صورت که به دلیل عدم دسترسی به تمام داده های جاذبی در کل کره زمین، انتگرال استوکس حول نقطه محاسباتی به گونه ای محدود می شود که خطای ناشی از برش آن کمینه شده و تأثیر خطای داد ه های زمینی و ضرایب مدل های جاذبی نیز تعیین شوند. این روش تعیین ژئوئید در دو مرحله صورت گرفته که در مرحله اول ژئوئید تقریبی محاسبه شده و سپس تصحیحات لازم به آن اعمال می شود. در این پایان نامه ما به کمک این روش به تعیین ژئوئید منطقه فنوسکاندیا شامل چهار کشور سوئد، دانمارک، فنلاند و نروژ پرداخته ایم. علاوه بر این، این پایان نامه به بررسی و مقایسه مدل های جاذبی اخیر گوس پرداخته و هم چنین روشی را برای کالیبره کردن خطای مدل های جاذبی ارائه می کند. با اصلاح آماری فرمول استوکس در حالت نااریب با شعاع انتگرال گیری 2/5درجه و درجه اصلاح 220 و با استفاده از مدل جاذبی goco03s، ژئوئید فنوسکاندیا را در مقایسه با داده های حاصل از ترازیابی جی پی اس در این منطقه، با انحراف معیار 4/5 سانتی متر و خطای مربعی متوسط 23/0 سانتی متر به دست آورده ایم. ژئوئید حاصل از مدل جاذبی egm08 در این منطقه انحراف معیاری حدود 5/9 سانتی متر و خطایی برابر 25/5سانتی متر نتیجه داده و با برآوردگر اسحاق، ژئوئیدی با انحراف معیار5/7سانتی متر حاصل می شود.